In de afgelopen periode is er veel gebeurd. Ondanks het uitbreken van de coronapandemie hebben we onze werkzaamheden op afstand voortgezet. Wij zijn bezig geweest met onze inbreng voor het verkiezingsprogramma van het CDA, hebben verschillende resoluties aangenomen tijdens AB-vergaderingen, de werkgroepen hebben grotendeels digitaal plaatsgevonden en wij hebben meegewerkt aan een nieuw vliegpact. Helaas hebben wij het politieke gedeelte van het CDJA-congres dit jaar overgeslagen omdat het lastig is digitaal debat te voeren zoals we dat normaal gesproken gewend zijn. Wij hopen uiteraard in het najaar weer met elkaar over standpunten te discussiëren op een congres. In deze update ga ik op aan aantal politieke werkzaamheden van de afgelopen periode in.
Onze inzet voor het CDA-verkiezingsprogramma: ‘Geloof in Nederland’
Onder redactie van Arne de Kruijff, Reinder van Meijeren, Niels Honkoop en Hielke Onnink hebben wij ons eigen CDJA-verkiezingsprogramma vastgesteld, genaamd ‘Geloof in Nederland’. Dit programma bevat onze inzet voor de Tweede Kamerverkiezingen 2021. De belangrijkste opdracht voor het CDA richting jongeren is om weer toekomstperspectief te scheppen. Jongeren willen iets maken van hun leven. Maar het idee van de maakbare samenleving, waarin je enkel zelf verantwoordelijk bent voor je eigen geluk en succes, drukt als een juk op hun schouders. Jongeren zijn beter in staat wat terug te doen voor de samenleving wanneer zij zich minder zorgen maken over hun eigen toekomst. Door die zorgen serieus te nemen, ontplooien we een generatie die saamhorigheid zal oogsten.
Manifest aan de kandidaat-lijsttrekkers
De afgelopen weken hebben wij bij onze lijsttrekkerskandidaten aandacht gevraagd voor de punten die voor jongeren belangrijk zijn, zoals verwoord in ons verkiezingsprogramma “Geloof in Nederland”. Hugo, Mona en Pieter zijn hierop ingegaan. Op basis van onze gesprekken met de kandidaten, hun reactie op ons manifest en hun optreden op Super Saturday, kunnen we met trots zeggen dat bij alle kandidaten het jongerenbelang goed gewaarborgd is. Onze stemadviezen voor de drie kandidaten waren als volgt:
Hugo de Jonge heeft zich als eerste bij ons gemeld. Hij sprak zich op ons digitale congres en op Super Saturday uit voor de terugkeer van de basisbeurs, het tegengaan van excessen in de economie en herstel van de woningmarkt. Hugo heeft verschillende van onze punten laten doorschemeren bij zijn optredens en in zijn Belvedere-speech. Hij heeft zijn leiderschap bewezen in de coronacrisis, en daar zijn wij hem zeer erkentelijk voor. Ook sprak hij zich uit voor een diversere kieslijst. Wij hopen van harte dat ook voor jongeren een mooie plek is weggelegd op Hugo’s CDA-lijst! Hugo is de man van het actieplan, en Nederland kan de komende tijd nog heel wat van Hugo’s actieplannen gebruiken, voor de woningmarkt bijvoorbeeld.
Mona Keijzer is een dame die zegt waar het op staat. Met een no-nonsense mentaliteit en concrete ideeën benadert zij echte problemen voor de mensen. Zij is wars van overbodige regels en spreadsheetbeleid en zoekt naar de dingen die wel kunnen. Ze baalt van de polarisatie in Nederland en geeft aan dat het CDA bij uitstek in staat is om de verbinding weer te vinden. Mona heeft uitgebreid de tijd genomen om met ons te spreken over ons Manifest. Het leenstelsel en de huizenmarkt behoren tot haar grote zorgen, en ze heeft vanuit haar eigen omgeving gezien welke problemen deze onderwerpen opleveren. Mona heeft hart voor de kleine ondernemer en steunt ons pleidooi voor meer Rijnlandse polders en minder flexwerk. Ook zij omarmt ons verkiezingsprogramma, en wees op concrete voorstellen die zij in dat kader al heeft gedaan.
Pieter Omtzigt heeft een sterk verhaal. Zijn pleidooi voor een betrouwbare en integere overheid als schild voor de zwakken is er een waar veel mensen om vragen. Waar de markt en staat een grote rol zijn gaan spelen, vraag Pieter zich af of de samenleving nog voldoende ruimte krijgt. Ook pleit hij voor een economie die robuuster is en meer gestoeld is op eigen bezit in plaats van schulden. Dit raakt aan de problematiek van de woningmarkt, flexbanen en het leenstelsel uit ons manifest. Pieter is kritisch op instituties, niet om deze te beschadigen, maar om ze uiteindelijk sterker te maken, zo zegt hij zelf. Want we willen allemaal instanties waar we op kunnen vertrouwen. Tijdens zijn optreden op Super Saturday bleek dat Pieter haarfijn de vinger op de zere plek kan leggen, en concreet kan uitleggen wat fout gaat in Nederland en hoe het beter kan.
Vliegpact
Het vliegpact dat het CDJA heeft medeondertekend, is aangeboden aan de Tweede Kamer. In het vliegpact pleiten wij voor halvering van CO2-uistoot in de luchtvaart in 2035 door slim te innoveren, logistieke oplossingen en compenserende maatregelen. Ook staan wij achter een proportionele taks op kerosine.
Resoluties en visiestukken
Resolutie Topsport zonder LOOTstatus (afdeling Overijssel)
Het CDJA vindt dat jongeren die mantelzorg verlenen meer mogelijkheden moeten krijgen om steun te ontvangen, zoals de LOOTstatus die ook topsporters ten deel valt. Na het aannemen van deze resolutie verscheen de volgende opiniebijdrage in Trouw: https://www.trouw.nl/opinie/geef-jonge-mantelzorger-dezelfde-kansen-als-een-jonge-topsporter~b313e7c5/.
Resolutie kerncentrale Borsele (afdeling Zeeland)
Het CDJA is van mening dat de kerncentrale in het Zeeuwse Borsele langer open moet blijven. Kernenergie is een CO2-neutrale vorm van energie opwekken die niet kan ontbreken in de duurzame energiemix die we nastreven. Het uitsluiten van kernenergie is niet alleen duur, maar heeft ook grote gevolgen voor ons landschap.
Resolutie Borsele 2, 3 en 4 (afdeling Zeeland)
Niet alleen pleiten wij ervoor Borsele langer open te houden, wij willen ook dat onderzoek wordt gedaan naar het openen van andere kerncentrales elders in het land. Dit is nodig om de doelen uit het klimaatakkoord te bereiken. Investeerders zijn echter huiverig om geld te steken in kerncentrales omdat de Nederlandse regering ambivalente signalen afgeeft over de toekomstbestendigheid van kernenergie. Wij dringen erop aan dat de regering garandeert een nucleaire businesscase niet te zullen dwarsbomen en indien zij dat wel doen de nevenschade te zullen compenseren.

Resolutie Pillenfeest organiseren? Straf incasseren! (Dagelijks Bestuur)
Het CDJA is van mening dat de handhaving tegen drugs op festivals ook de verantwoordelijkheid is van de organisatoren die geld verdienen aan een ‘pillenfeest’. De drugsmarkt in Nederland is enorm groot. Op narcogeld drijft een grote criminele wereld waarbij afpersing, geweld, milieuvervuiling, financiering van terrorisme en oorlog in Latijns-Amerika gemoeid gaan. Meeliften op drugsgebruik is eigenlijk een vorm van steun verlenen aan georganiseerde misdaad. Wij zijn van mening dat organisatoren beter in staat zijn effectief op te treden dan de politie, en vinden dat zij hiertoe ook een wettelijke verplichting opgelegd zouden moeten krijgen.
Visiestuk Leerrechten (werkgroep SEF)
Het CDJA heeft de afgelopen jaren hard campagne gevoerd tegen het leenstelsel voor studenten. Toen bleek dat de basisbeurs niet terugkwam in het regeerakkoord 2017-2021, zijn wij blijven nadenken over een werkbaar alternatief. Afgelopen voorjaar heeft de werkgroep SEF een visiestuk gepresenteerd over ‘leerrechten’, waarin wij een geloofwaardig alternatief zien voor de basisbeurs en het leenstelsel. Leerrechten zijn een pot met geld in het kader van Leven Lang Leren waar iedereen gedurende zijn leven aanspraak op kan maken om zich om of bij te scholen. De commissie Borstlap adviseert de regering om een dergelijk stelsel, dat al in veel andere landen bestaat, op te nemen in het beleid. Wij bedachten, als je die pot met geld een aantal jaren naar voren trekt zodat een eerste universitaire, HBO- of mbo-opleiding hier ook onder valt, dan heb je een redelijk alternatief voor de weggevallen basisbeurs en kan iedereen vlot met zijn studerende of werkzame leven van start. Studiefinanciering wordt hiermee van een pure onderwijskwestie een arbeidsmarktkwestie. Wij hopen dat de commissie Knapen, met wie wij uitvoerig hebben gesproken, ons idee overneemt.
Resolutie hypotheekrenteaftrek (werkgroep SEF)
De koopwoningmarkt voor starters zit muurvast. De regering heeft besloten de hypotheekrenteaftrek af te bouwen die decennialang de prijs van koopwoningen heeft opgestuwd. Jaarlijks gaan hier miljarden in rond. Wij zijn van mening dat de hypotheekrenteaftrek in hoger tempo moet worden afgebouwd naar 0 procent dan nu gebeurt.
Resolutie marinier hier (afdeling Zeeland)
Wij vinden dat de beloofde marinierskazerne of een gelijkwaardige overheidsinstelling zich alsnog in het Zeeuwse Vlissingen zal moeten vestigen. Gebeurt dit niet, dan dient Zeeland afdoende te worden gecompenseerd. Het spreiden van overheidsorganen over het land is nuttig, en een economisch zwakkere regio kan een dergelijk kwalitatieve instelling goed gebruiken.
Resolutie centrale regie daklozenproblematiek (werkgroep JBB)
Het CDJA maakt zich zorgen over de toename van het aantal daklozen in Nederland. Ondanks dat de economie de afgelopen jaren is gegroeid, is het aantal dak- en thuislozen ook toegenomen. De regie ligt momenteel bij gemeenten. Wij zijn van mening dat er meer centrale regie moet worden gevoerd om het daklozenprobleem tegen te gaan, en niet van enkel de geregistreerde daklozen.
Resolutie Economische onafhankelijkheid (werkgroep BZD)
De coronacrisis heeft aangetoond dat Nederland in hoge mate afhankelijk is geworden van het buitenland voor de aanvoer van essentiële grondstoffen en materialen die in crisissituatie nodig kunnen zijn. Met een resolutie van de werkgroep BZD roepen wij op om de productieprocessen beter te diversifiëren door een betere middenweg te vinden tussen de vrije globalisering en het zelfvoorzienend (autarkisch) functioneren van de economie. Hierdoor wensen wij meer productieprocessen dichter bij huis, binnen de Europese Unie, plaats te laten vinden.
Visiestuk China (werkgroepen BZD en Europa)
Afgelopen periode hebben de werkgroepen BZD en Europa gezamenlijk gewerkt aan een visiestuk over China. Het idee was om deze door middel van een speciaal uit te roepen CDJA-raad te bediscussiëren en aan te nemen in het bijzijn van Tweede Kamerlid Martijn van Helvert. Corona gooide echter roet in het eten, waardoor wij de raad hebben verplaatst naar een nog nader te bepalen moment in het najaar.
Resolutie waardige zorg (werkgroep VWS)
De coronacrisis heeft aangetoond dat de druk op reguliere zorg en geestelijke gezondheidszorg problematische vormen heeft aangenomen. Wij pleiten voor een landelijk plan van aanpak om de deze zorg ook in crisistijden toegankelijk te houden.
Resolutie maatschappelijke diensttijd (werkgroep SEF)
Het CDJA is van mening dat er landelijk een verplichte maatschappelijke diensttijd moet worden ingevoerd. Uit verschillende rapporten blijkt dat met name kwetsbare jongeren hier baat bij hebben. Wij pleiten voor meer maatschappelijke cohesie, het aanpakken van eenzaamheid, het tegengaan van polarisering en menen dat de maatschappelijke diensttijd hier een goede bijdrage aan zal leveren.
Resolutie geweld tegen hulpverleners (werkgroep JBB)
Het CDJA is van mening dat geweld tegen hulpverleners bij wijze van strafverzwarende omstandigheid harder moet worden bestraft, en pleit ervoor dit vast te leggen in de wet.
Resolutie CO2-opslag (werkgroep DNL)
Het CDJA wenst Nederland beter voor te breiden op de opslag van CO2 en hiertoe de nodige maatregelen te nemen. We kunnen namelijk niet CO2-neutraal worden indien we niet ook deze mogelijkheden beter onderzoeken en benutten.
Resolutie CO2 als grondstof (werkgroep DNL)
In aanvulling op de vorige resolutie pleit het CDJA er nu ook voor om CO2 ook te zien als een onderdeel van de circulaire economie. Wij pleiten ervoor te investeren in onderzoek dat Nederland klaarstoomt hier werk van te maken.
Resolutie Staatssecretaris voor Europese Zaken (werkgroep Europa)
In samenwerking met het internationaal secretariaat heeft de werkgroep Europa deze resolutie opgesteld. Het CDJA is van mening dat omwille van de eenduidigheid en de diplomatieke consistentie het wenselijk is om te werken met een staatssecretaris voor Europese Zaken. Sinds Rutte regeert kent Nederland deze positie niet meer in zijn regering, waardoor veel Europese zaken binnen de portefeuille van de premier liggen. Wij menen dat de effectiviteit van Nederland kan worden vergroot door deze kabinetspositie te herstellen.
Overig
- Wij zijn op zoek naar een nieuwe werkgroepvoorzitter Onderwijs, Cultuur & Wetenschap, zie daarvoor de vacature op de website;
- Heb je een politiek idee, of wil je een keer meedenken over iets wat je interessant vindt? Neem gerust contact op met Niels Honkoop, bestuurslid Politiek & Internationaal: n.honkoop@cdja.nl.