Het CDJA heeft haar prioriteiten voor het verkiezingsprogramma voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 helder. De afgelopen maanden hebben we als CDJA door heel het land discussieavonden georganiseerd onder de noemer 2030-Talks. Samen met de gesprekken met jongerenorganisaties, en de reguliere discussies binnen het CDJA heeft dit geleid tot de discussienota ‘Geloof in Nederland’. Dit stuk is een aanzet voor het verkiezingsprogramma van het CDA.

De belangrijkste opdracht voor het CDA richting jongeren is om weer toekomstperspectief te scheppen. Jongeren willen iets maken van hun leven. Maar het idee van de maakbare samenleving, waarin je enkel zelf verantwoordelijk bent voor je eigen geluk en succes, drukt als een juk op hun schouders. Jongeren zijn beter in staat wat terug te doen voor de samenleving, wanneer zij zich minder zorgen maken over hun toekomst. Door die zorgen serieus te nemen ontplooien we een generatie die saamhorigheid zal oogsten.

6 thema’s van het CDJA

Klem bij de start

Al verkeert ons land in een fase van grote economische voorspoed toch merken juist jongeren dat zij op vele punten tegelijk klem zitten. Dit betreft onzekerheden op de arbeidsmarkt, de verwachting dat een eigen huis voor grote delen van hen niet is weggelegd en de strafport op talent in het leenstelsel.

De coronacrisis maakt eens te meer duidelijk hoe slecht de positie van jongeren is. Zij zijn oververtegenwoordigd in flexbanen en tijdelijke contracten die nu massaal de wacht aan zijn gezegd. Studerende jongeren van mbo tot wo lopen momenteel studievertraging en extra studieschuld op door het stilstaan van stages en praktijkexamens. Des te meer reden voor het CDA om zorg te dragen voor solidariteit tussen generaties en deze generatie de kansen te bieden om de komende jaren de samenleving te kunnen dragen en leiden.

Vijf omwentelingen

Een toekomstgericht programma biedt perspectief op de vijf grote omwentelingen die deze eeuw op ons afkomen. Dat zijn de klimaatverandering, digitalisering, de opkomst van China, demografische ontwikkeling en de noodzaak van Europa. In het licht van Kuyper en Lubbers maken we de gewone mensen (‘kleine luyden’) winnaar van deze nieuwe leefwereld.

China manifesteert zich nog nadrukkelijker op het wereldtoneel. In Europa ligt een gezamenlijke opdracht voor herstel en voorspoed. De grote omwentelingen in de wereld laten zich niet stilzetten door een virus. Eerder worden zij versneld.

Voor een verbonden samenleving

Als Nederland niet poldert verzuipt het. Dat beeld snapt iedereen. De vraag is hoe we die aanpak kunnen “verdiepen, vernieuwen en verbreden”. De politiek moet de ontmoeting van mensen en maatschappelijke groepen aanmoedigen. Minder polariseren en meer verbinden.

In deze tijd wordt het steeds duidelijker dat de staat begint bij maatschappelijk initiatief. Tal van organisaties en verbanden staan op om mensen te helpen. We zijn elkaar gegeven. Verbondenheid moeten we blijven aanmoedigen en bevorderen.

Thuis zijn

Nederland bestaat niet uit los zand. Het is een thuis voor meer dan 17 miljoen unieke mensen. Een sterke samenleving ziet zichzelf als zo’n thuis. En daarom moeten wij de samenleving en haar verbanden niet aan hun lot overlaten. Dat raakt de ruimte voor goede opvoeding, maar ook ruimte voor sociale organisaties om hun rol als maatschappelijk cement te blijven spelen. En ook nieuwe rollen die daaraan bijdragen.

Een autobedrijf uit Woerden deed laatst een treffende reclame-uiting. “Rutte, de Jonge, Grapperhaus…. BEDANKT voor het leiden van ons land op deze Hollandse manier.” Nederland is rijk aan waarden en tradities. Gezinnen, verenigingen en andere verbanden geven daar dagelijks op hun eigen manier invulling aan. Dat maakt Nederland een thuis voor 17 miljoen Nederlanders.

Een eerlijke economie

Onze welvaart is niet vanzelfsprekend. Nederland moet investeren in de middenklasse en de toekomstkansen van die slimste economie van Europa. Dat vraagt om moedige begrotingskeuzes op het gebied van zorg, sociale zekerheid en pensioen. Dat vereist een heroriëntatie op de waarden en betekenis van het Rijnlandse Model: People, Planet, Profit.

Wopke Hoekstra is duidelijk. De rekening van de coronacrisis mag niet bij de gewone man neergelegd worden. Dat vraagt om een heroriëntatie op het Rijnlands model. Dat kan alleen met een economie die is ingericht naar Rijnlands denken.

De basis op orde

Een geloofwaardige en gezaghebbende overheid kan niet werken met burgers die zij beschouwt als klanten en behandelt als callcenters. De overheid moet terug naar haar oorspronkelijke doel en de samenleving niet achtervolgen met protocollen en spreadsheetbeleid. Dit raakt de kwaliteit en professionaliteit van grote domeinen als zorg, onderwijs, openbaar bestuur en defensie.

Mensen zijn in staat tot solidariteit en medemenselijkheid. Sommige zullen zelfs zeggen dat de meeste mensen deugen. Duizenden zorgmedewerkers maken weer eens duidelijk dat het vertrouwen in expertise van professionals beter werkt dan het wantrouwen en de bijkomende detailsturing. Met of zonder coronacrisis, de overheid moet terug naar de basis.

Hoe nu verder?

De afgelopen tijd hebben we al diverse positieve gesprekken met de programmacommissie gevoerd. We gaan daar de komende tijd mee door. Wij hebben er vertrouwen in dat bij deze commissie jongeren echt aandacht en prioriteit hebben.

Geloof in Nederland is geschreven door:

Niels Honkoop
Arne de Kruijf
Reinder van Meijeren
Hielke Onnink

Aan dit stuk zijn meer dan 15 ‘2030-Talks.’ vooraf gegaan. Daarnaast hebben de werkgroepen, de afdelingen en het algemeen bestuur de schrijfgroep van veel input voorzien. Ook andere jongerenorganisaties hebben input geleverd voor dit stuk.